Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2010

H ανακάλυψη ενός βιβλίου

και μέσω αυτού  της αρχαίας ελληνικής υμνογραφίας και ποίησης

Πρέπει να   ομολογήσω ότι έχω αρχίσει και την βρίσκω με τις αναρτήσεις. Εκ φύσεως πάντως και λόγω παιδείας  είμαι   συνειδητά  μετριόφρων   και  αρκετά αυτοσαρκαστικός. Γιατί  να   γράφω  σε ένα  βιβλίο εκθέσεων  αναρτημένο  ψηφιακά ..στο πουθενά.   Με ενδιαφέρουν και τα  στατιστικά.  Μήπως μπήκε   κανείς  , να  έμεινε έστω και για λίγο, τι να  σκέφθηκε...  Ολα  αυτά  δηλώνουν ουσιαστικά την ανασφάλεια μου,  την αγωνία  μου  μήπως  συνεχισθεί   η  διαιώνιση της  ασημαντότητας μου. Καθημερινά  αναλώνομαι στο παιχνίδι  της  γάτας και του  ποντικιού, βαρέθηκα  την  αδιέξοδη καθημερινή τρέλα  να πουλήσεις, να  εισπράξεις  να διοχετεύσεις, να  εκτοπίσεις  και να παραμυθιάζεις  με σκοπιμότητες   και τζιριτζάντζουλες   προμηθευτές, πελάτες , συνεργάτες.

Βρίσκω λοιπόν  διέξοδο στο blog, όπου μπορώ να εκθέσω τις απόψεις μου και τους προβληματισμούς  μου ευλεπιστώντας   στην αναγνώριση,  στο  σιωπηλό  και  μη προσλήψιμη από μένα  νεύμα  συγκατάβασης  η αποστροφής  ενός αγνώστου προσώπου. Ετσι  και  αλλοιώς  πιστεύω  στην δυναμική    της  υπερβατικής  επικοινωνίας  και  της επίδρασης.

Παρομοιάζω την προσπάθεια  αυτή  με την  απόπειρα αυτοβελτίωσης που  τόσο  έχουμε  ανάγκη μέσα από  την επεξεργασία  του  πρωτογενούς  υλικού  της   γνώσης  που αποκτούμε και της συναισθηματικής προσέγγισης.   Είναι   σαν τα λαμπερά  κοχύλια  που    μαζεύω  από το  πεδίο του  στοχασμού  και  της  γνώσης   και  αρχίζω να τα κολλάω με  την πενιχρή συνδτική  μεσολάβηση της αντίληψης μου, τους  δίνω μορφή και ουσία, τα χαίρομαι τα παίζω  τα παραβάλλω με του  διπλανού.  Και  να  σαν  φύσημα του  ανέμου, η ακόμη εντονώτερα   σαν  μάνικα  νερού, η  αυτοκριτική  και η διαπίστωση   της   ανεπάρκειας του φρέσκου  μορφώματος , τα  αραδιάζει  σε  ένα   σωρό, αλλά   και πιθανόν  πιό ενισχυμένα   από το πλάσιμο, δρυτερογενές  υλικό  για μια νέα προσπάθεια δημιουργικής προσέγγισης.

Στην προσπάθεια  να αντλήσω  στοιχεία αναφοράς  για τις αναζητήσεις μου, δίνω επιτέλους  σημασία  στα βιβλία που στοιβάζονται  στην βιβλιοθήκη.  Δεν θέλω να διαφοροποιηθώ από την πλειονότητα των  συγχρόνων  Ελλήνων που αγοράζουν  βιβλία  αλλά   πολύ  λίγο τα  διαβάζουν. Ισως  ο κύριος  ανασταλτικός παράγων  να είναι , ότι   οι περισσότεροι αναγνώστες   στην προσπάθεια τους  να βγούν από το σκοτεινό θάλαμο της σύγχυσης και  της ημιμάθειας  δεν αντέχουν    στο διαχεόμενο  μέσα απο τις σελίδες  φως της  ταλαντούχας  αυθεντίας  του συγγραφέα και της  αντικειμενικής αλήθειας, οπότε  το κλείνουν, το αφήνουν  στην μέση.

Διαλέγω  λοιπόν πάλι  ένα   βιβλίο  paperback - πέραν του κόστους   είναι τόσο βολικό, μπορείς να το πάρεις παντού , μέχρι  και στην τουαλέτα, να το αφήσεις  να το κρύψεις , δεν σε  απωθεί  ακόμη  όταν  σε  δυσκολέψει πολύ -  με τίτλο " Ανθολόγιο αρχαίων ελληνικών ύμνων " (υπήρξε   προσφορά στο ημερήσιο "Βήμα" το 2005 από τις Εκδόσεις Ζήτρος   με την επιμέλεια  του  φιλόλογου  κ. Σταύρου Γκιργκένη). Μένω άναυδος   διαβάζοντας  ονόματα , που  για πρώτη φορά  ακούω,  καθώς   και τα  σχετικά  σχόλια του ερευνητή:
  • Aριστόνοος ο Κορίνθιος
  • Κράτης ο Θηβαίος ,συνάμα κυνικός φιλόσοφος, οοποίος έζησε  ανάμεσα στο 368 και 288 π.Χ.
    Εκστατσιάζομαι με το παρακάτω τρίστιχο του ύμνου προς την  "ΕΥΤΕΛΕΙΑ" , με την έννοια
    της λιτότητας:
                                Χαίρε θεά δέσποιν΄ σοφών ανδρών αγάπημα
                                      Ευτελία κλεινής έγγονε   σωφροσύνης

                                 σην αρετήν τιμώσιν, όσα  τα  δίκαι' ασκούσιν
    Ο Κράτης, όπως αναφέρει ο μελετητής, μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, δεν απαιτούσε πάντως από τους άλλους να κάνουν το ίδιο.Σαν να ήταν προάγγελος της παραινετικής  διδαχής του Κυρίου, ισάξιος του Φραγκίσκου (της Ασίζης).Για τον  Κράτητα η ευτέλεια είναι η αγαπημένη θεά των σοφών, εγγονή της σψφροσύνης, ενώ η  προσήλωση σ' αυτήν αποτελεί την βάση της ζωής που την χαρακτηρίζει η δικαιοσύνη.
  • Μεσομήδης ο Κρης
  • Πίνδαρος ο Θηβαίος (αυτόν τον ήξερα)
  • Αλκαίος ο Λέσβιος (και αυτόν τον έχω ακουστά)
  • Σοφοκλής ο Αθηναίος και Αισχύλος ο Ελευσίνιος  (δεν έγραψαν μόνο τραγωδίες)
    Από τους ποιητικούς  θησαυρούς του Ασχύλου ένα συναρπαστικό τετράστιχο:
                                    "Mόνος θεών γαρ θάνατος ου δώρων ερά
                                   ουδ΄ αν τι θύων  ουδ' επισπένδων άνοις,
                                   ουδ΄ έστι βωμός ουδέ παιωνίζεται
                                   μόνου δε πειθώ δαιμόνων αποστατεί"
    Μόνος από τους θεούς ο θάνατος δεν αγαπά τα δώρα  - Τι κι αν θυσία  του κάνεις, τι σπονδή, δεν θα τον μαλακώσεις - βωμός γι' αυτόν κανένας δεν υπάρχει, παιάνες δεν του ψάλλουν - και η πειθλω μόνο σ΄ αυτόν απ΄ τους  θεούς στέκει μακριά του.

Η σύγχρονη ποίηση που συνήθως μελετούμε οπωσδήποτε μας καθηλώνει  με την αμεσότητα της κατανοητής  γλώασσας, την λυρικότητα  προσαρμοσμένη  στα  σημερινά γούστα και το συναοισθηματικό μας υπόβαθρο, τον  θαυμαστό τρόπο , αμείλικτο η χαϊδευτικό, με τον οποίο μας καθιστά κοινωνούς των νοημάτων  και των συναισθημάτων του ο ποιητής.

Για πρώτη φορά στην ζωή μου ξεδιπλώθηκε  μπροστά μου, μεταξύ των άλλων, και η βαθιά  θρησκευτικότητα  των αρχαίων υμνωδών και ποιητών.
Αφραστοςν θαύμα ! Μια έκφραση που συναντάμε στην υμνωδίας της Μεγάλης Παρακευής αισθανόμενοι το δέος προ της θεοφανείας και της καινοφανείας της νέκρωσης και της επικείμενης ανάστασης.
Προϋπήρξεν  λοιπόν και άλλη υμνογραφία  προς τον Δία, τον Απόλλωνα(όχι στην  ομηρική τους εκδοχή) αλλά πέρα απ΄ αυτό  σε  μιά διάσταση  που δυσκολεύομαι να συλλάβω (αφού έχει γραφεί στην αρχαία ελληνική)και που εκ των πραγμάτων οποιαδήποτε  μετάφραση αδυνατεί να της αναδείξει την   μεγαλειώδη μοναδικότητα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου