Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2011

H Eυρώπη τoν Μεσαίωνα

Ντοκυμαντέρ του γερμανικού κρατικού  καναλιού ZDF

Καταπληκτικά  πλάνα   και αναπαράσταση της περιήγησης  του  κοσμογράφου Heinrich Schuder   στην Βενετία, το Φραϊμπουγκ, την Νυρεμβέργη, την  Σαρτρ, την Μπρύγκε.

Mέρος 1ο
Στο Ριάλτο  στην Βενετία οργανώνεται  η  πρώτη χρηματογορά  παγκόσμιας εμβέλειας - Oι όροι  giro saldo manko storno  καθιερώθηκαν από τους πρώιμους τραπεζίτες  - Ο πρώτος καπιταλιστής , global player  Francesco di  Marco Datini - Διπλογραφικό σύστημα , συναλλαγματική - Στο τέλος της ζωής του εχάρισε τα χρέη στους οφειλέτες του και  ίδρυσε  fund για  αγαθοεργίες  (Il mercante de poveri).
Συνήθως οι πλούσιοι της εποχής εκείνης  είχαν  να αντιμετωπίσουν δύο απειλές, την  ροπή προς την τοκογλυφία    κατά  της συνείδησης, και  την πανώλη  κατά της  ζωή τους. Ίδιαίτερα  απάνθρωπη  και κατακριτέα  εθεωρείτο  η  διεκδίκηση  εκ μέρους των πιστωτών  τόκων υπερημερίας, η οποία  οδηγούσε  στον αφανισμό των χρεωστών.  Οι Εβραίοι  είχαν εξαιρεθεί βάσει  σχετικής  εγκυκλίου του Βατικανού του 1179  της απαγόρευσης της είσπραξης και  διεκδίκησης τόκων.Σημειωτέον ότι και η εβραϊκή θρησκεία το απαγορεύει(οι  γραφές  ομικούν  για συναλλαγές  μεταξύ  αδελφών - εβραίοι  και  χριστιανοί είναι ανάδελφοι - άρα δεν υπάρχει θέμα). Παράλληλα είχαν αποκλεισθεί σε μεγάλο βαθμό από  την παραγωγική διαδικασία, αφού  δεν γινόντουσαν δεκτοί στις συντεχνιακές ομάδες ως μη χριστιανοί. Σε  εποχές πολέμων, φυσικών καταστροφών και επιδημιών ανελάμβαναν την χρηματοδότηση των τεχνιτών και μικροπαραγωγών για τις έκτακτες τους  ανάγκες.
Η  εκτροπή μερικών εξ΄ αυτών στην είσπαρξη τοκογλυφικών επιτοκίων επέφερε  την  καταγραυγή μεταξύ του χριστιανικού πλυθησμού και  την εκκόλαψη  του αντισημητισμού.Πάντως οι εβραίοι το πλήρωσαν  ακριβά με το αίμα τους (όπως  θα δούμε παρακάτω).
Για την  ενίσχυση κεφαλαίου σε  επιχείρηση (societas)) επιτρεπόταν να συμφωνηθεί τόκος και  να καταβληθεί τα αντ΄σιτοιχο τίμημα  στον χρηματοδότη συγκεφαλαιούχο. Ετσι τέθηκαν οι βάσεις για τα εταιρικά σχήματα, στα οποία ο λεφτάς έβαζε τα κεφάλαια και ο βιοτέχνης  την δουλειά και τις ικανότητες. Οι  Ενετοί  σαν κοσμοπολίτες  έχοντας εδραιωθεί σε  πολλές μητροπόλεις έδωσαν στην συνεργασία του κεφαλαίου  με την παραγωγή και  την διακίνηση ένα πρωτόγνωρο οικουμενικό χαρακτήρα  εξωστρεφούς  εξέλιξης  που τελικά   κατέστησε  δυνατή την ανγέννηση.
Στις αρχές του   16ου  αιώνα  άρθηκε   και  από την εκκλησία η απαγόρευση   του έντοκου δανείου.

Μέρος 2ο
O   όλεθρος και η εκατόμβη της πανώλης - Αναφορά στο "Lazaretto Nuovo" που είχε  κτισθεί σε μια απομονωμένη  νησίδα   του αρχιπελάγους. Σε μεταγενέστερη  ημερομηνία (τέλη του 17ου αιώνα), όποιος (συμπεριλαμβανομένων των πληρωμάτων) προέρχονταν από περιοχές όπου είχε εκδηλωθεί η επιδημία  εισήγετο υποχρωτικά σ' αυτό και παρέμενε υπό παρακαλούθηση επί  σαράντα  (quaranta)  ημέρες , εξ ου και ο παγκόσμια καθιερωθείς όρος καραντίνα.
Η βουβωνική πανώλη προσβάλλει  την Ευρώπη  μέσω  των  ιταλικών λιμανιών το 1347 και εξαπλώνεται  σε όλη  την  Ευρώπη, της οποίας  ο πληθυσμός μετά την παρέλευση τριών ετών έχει αφνισθεί κατά το έν τρίτο.Μετά  από μια σύντομη φάση  εκτόνωσης  για τα  επόμενα 50 χρόνια συνεχίζεται ο αποδεκατισμός. Η απελπισία  φέρνει την παράνοια. Τα  εξιλαστήρια  θύματα  για το ξέσπασμα της ανελέητης οργής του Θεού πάνω στο ανθρώπινο γένος, στα οποία  διοχετεύεται  η απελπισία προέρχονται  από  τον  γυναικείο  πληθυσμό και τους  εβραίους.  Δαιμονοποιούνται  επιλεκτικά γυναίκες  οι οποίες δήθεν  σε  νυκτερινές τελετές  συνευρίσκονται με κακά πνεύματα και τον ίδιο τον  διάβολο.  Οι  μάγισσες  κατηγορούνται  για ακολασία   και παραδίδονται  από τους ιεροεξεταστές στην πυρά.  Οι  εβραικοί  πληθυσμοί  καταδιώκονται, όχι  μόνο λόγω της  μισαλλοδοξίας, αλλά κυρίως  λόγω  του  ότι παραβαίνουν   συναλλακτικά ήθη , τα  οποία   διαμορφώνει κια η εκκλησία που  απαγορεύει  την  είσπραξη  του τόκου πλην ελαχίστων περιπτώσεων.  Πολλά  είναι τα θύματα. Ο πλουτισμός των  εβραίων  γίνεται  χωρίς  την  κοινωνική και θεολογική νομιμοποίηση, αποτελεί διεργασία  σκοτεινή  του διάβολου δημιούργημα. Οι  περιφερόμενοι πένητες  μοναχοί  καθίστανται υποκινητές   του  εκδικητικού πλήθους. Πολλοί εξ αυτών  ανακηρύχθηκαν άγιοι. Λόγω  των  εξανδραποδισμών   από τις  επιδημίες και τις   διώξεις, οι   δουλοπάροικοι  δεν υπάρχουν πιά. Οι  γαιοκτήμονες  φεουδάρχες δεν μπορούν να  εκμεταλλευθούν πια  τους υπηκόους τους. Οι νέες  γενιές   αποκτούν  συνειδότητα   διαφορετική. Η  ανάπτυξη  ξεκινά. Αρχίζει μια νέα εποχή.

Μέρος 3ο
Freiburg ( Πολεοδομία και αεχιτεκτονική ) - Οταν οι  θεολόγοι  γεωγραφούν  Herreford Mappa Mundi  - Οταν οι ερευνητές  γεωγραφουν : Catalan  Atlas    -  Martin  Behaim  globe

Mέρος 4
O καθεδρικός  ναός της Σαρτρ . Επίτευγμα   στατικής και αρχιτεκτονικής. βιτρώ και ρόδακες.
Τα βλέμματα του πιστού οδηγούνται προς το φως  της  Ανω Ιερουσαλήμ.
Στο μεταίχμιο του μεσαίωνα προς την αναγέννηση ιδιαίτερα  στην  ναοδομία  των  επαγγελματιών  λιθοξόων  τεκτόνων, οι αναλογίες, οι συμμετρίες σε μια κατασκευή δεν μπορούν  να παρατηρηθούν πάντα άμεσα. Η παρουσία  της χρυσής τομής , των λόγων 5:3, 8:5, της τετραγωνικής ρίζας του 2, του κύκλου και ισόπλευρου τριγώνου κρύβονται έντεχνα από το μάτι του αμύητου παρατηρητή, ο οποίος εν τούτοις εκστασιάζεται.  Οπως επισημαίνει ο Kenneth Clark, για τον άνθρωπο του μεσαίωνα η γεωμετρία ήταν μια θεία δραστηριότητα. Συνηθισμένο θέμα ζωγραφικής στο μεσαίωνα αποτελεί η απεικόνιση του Θεού να κρατά διαβήτη.

Μέρος 5
Μπρύγκε : H Βενετία του Βορρά - χρηματιστηριακή αγορά   Η απαρχή των εξερευνήσεων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου